Kazan Dairesi Kurulumu oldukça önemli ve profesyonellik isteyen bir konudur. Katı,sıvı veya gaz türünde bir yakıtın yakılması suretiyle enerji elde edilmesi ve bu enerjinin değişik amaçlarla
verimli kullanıma sunulması, ancak doğru tasarımlarla mümkündür. Tesisat tasarımında enerjinin kaynağı durumundaki kazanların doğru yerleşimlerinin yapılması gerek
kullanım, gerekse güvenlik açısından sorunsuz işletimi getirecektir. Bilindiği gibi Binaların Enerji Performans Yönetmeliği’nde kullanım alanı 2000 m2’yi geçen binalarda “merkezi ısıtma” yapılması zorunlu hale getirilmiştir. Gerek Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği gerekirse yönetmelik kapsamı dışında binalarda kazan dairesi tasarımında dikkat edilmesi ve uyulması gereken kriterler vardır. Merkezi ısıtma sistemlerinde, kazana geri dönüş su sıcaklığı ile dış hava sıcaklık kontrolünü yaparak sistem ekonomisi sağlayacak sistemlerin seçilmesi gerekir.

Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği’nin amacı, binalarda enerjinin ve enerji kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasına, enerji israfının önlenmesine ve çevrenin korunmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. Bu Yönetmelik mevcut ve yeni yapılacak binalarda;

a) Mimari tasarım, mekanik tesisat, aydınlatma, elektrik tesisatı gibi binanın enerji kullanımını ilgilendiren konularda bina projelerinin ve enerji kimlik belgesinin hazırlanmasına ve uygulanmasına ilişkin hesaplama metotlarına, standartlara, yöntemlere ve asgari performans kriterlerine,

b) Enerji kimlik belgesi düzenlenmesi, bina kontrolleri ve denetim faaliyetleri için yetkilendirmelere,

c) Enerji ihtiyacının, kojenerasyon sistemi ve yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılanmasına,
d) Ülke genelindeki bina envanterinin oluşturulmasına ve güncel tutulmasına, toplumdaki enerji kültürü ve verimlilik bilincinin geliştirilmesine yönelik eğitim ve bilinçlendirme faaliyetlerine,

e) Korunması gerekli kültür varlığı olarak tesciledilen binalarda, enerji verimliliğinin artırılmasına yönelik önlemler ve uygulamalar ile ilgili, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun görüşünün alınarak bu görüş doğrultusunda yapının özelliğini ve dış görüntüsünü etkilemeyecek biçimde enerji verimliliğiniarttırıcı uygulamaların yapılmasına ilişkin iş ve işlemleri kapsar. 

Ancak sanayi alanlarında üretim faaliyetleri yürütülen binalar, planlanan kullanım süresi iki yıldan az olan binalar, toplam kullanım alanı 50 m2’nin altında olan binalar, seralar, atölyeler ve münferit olarak inşa edilen ve ısıtılmasına ve soğutulmasına gerek duyulmayan depo, cephanelik, ardiye, ahır, ağıl gibi binalar bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.

Kazan Dairesi Kurulumu

Merkezi ısıtma sistemine sahip binalardaki kazan verimleri; katı yakıtlı kazanlarda %75’den, sıvı ve gaz yakıtlı kazanlarda, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nca 5/6/2008 tarihli ve 26897 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sıvı ve Gaz Yakıtlı Yeni Sıcak Su Kazanlarının Verimlilik Gereklerine Dair Yönetmeliğin 7. maddesinde belirtilen 2 yıldız (**) verim sınıfından daha düşük olamaz. Merkezi ısıtma sistemlerinin yerleşimleri TS 2192 standardına; gaz yakıt kullanan sistemlerin yerleşimi de TS 3818 standardına göre yapılır. Bir ısı santralında hazırlanan sıcak akışkanın istenilen ortama taşınması ile bu ortamların ısıtılması yöntemine “merkezi ısıtma” denmektedir.

Seçilen kazan tipi, tesisat elemanları ve diğer yardımcı donanımlara göre uygun boyutlarda kazan daireleri tasarlanmalıdır. Kazan dairesi için minimum hacim 8 m3 olmalıdır. Endüstriyel kazan dairelerinin bu ölçülerin çok üzerinde boyut gerektireceğinden bilinmekle birlikte, yazılı bir kural olduğu için burada zikredilmiştir. Kazanların ve diğer büyük cihazların yerleştirilmesi ve bakımı için yeter büyüklükte alan bırakılmakla beraber mümkün olan en küçük hacim kullanılmalıdır. Maksimum kazan dairesi hacmi kazan gücünün her 293 kW (252000 kcal/h)’lik kısmı için 21 m3’tür. Mimari proje aşamasında aşağıda belirtilen eleman durumlarına göre uygun büyüklükte bir alan ayrılmalıdır. Kazan dairesinin yeri olarak binalarda genellikle bodrum kat
seçilir. Ancak son yıllarda yüksek verimli ve daha küçük boyutlu kazanların üretilmesiyle sıvı ve gaz yakıtlı kazanlar binaların çatısında da kurulabilmektedir.

Kazan dairesi kurulumu aşamasında, binanın diğer kısımlarından, yangına en az 120 dakika dayanıklı bölmelerle ayrılmış olarak merkezi bir yerde ve bütün hâlinde bulunur. Bina dilatasyonu, kazan dairesinden geçemez. Isıl kapasiteleri 50 kW-350 kW arasında olan kazan dairelerinde en az bir kapı, döşeme alanı 100 m2’nin üzerindeki veya ısıl kapasitesi 350 kW’ın üzerindeki kazan dairelerinde en az 2 çıkış kapısı olur. Çıkış kapılarının olabildiği kadar biribirinin ters yönünde yerleştirilmesi, yangına en az 90 dakika dayanıklı, duman sızdırmaz ve kendiliğinden kapanabilecek özellikte olması gerekir. Kazan dairesinin doğalgaz ve LPG tesisatı, projesi, malzeme seçimi ve montajı ilgili standartlara ve gaz kuruluşlarının teknik şartnamelerine uygun olarak yapılır.

Bodrum kat yerleşimlerinde kazan dairesi genellikle binanın orta kısımlarında olacak şekilde yerleşim yapılması hem bacanın uygun bir yere yerleşimine,hem de yatay dağıtım borularının kısa ve dengeli dağıtım yapmasına olanak sağlar. Aynı zamanda yakıtın girişi ve katı yakıt kullanılacak ise depolanması ve külün dışarı atılması daha kolay olabilir. Bu özelliklerle birlikte alttan dağıtım ve alttan toplama şeklinde verimli tesisat tasarımı yapımına olanak sağlar. Kazan dairelerinin çatıda tesis edilmesi durumunda bacanın çatıda tesis edilmesi ve özellikle doğalgazlı kazanlar için tehlike sınıfını düşürmesi de avantajlı gözükmekle birlikte ısıtılan akışkanın üstten aşağı doğru sevki (üstten dağıtım üstten toplama) zorlaşmaktadır. Üstten dağıtım üstten toplama sistemleri ısıtma tesisatında en elverişsiz sistemdir. Verimli çalıştırabilmek için kazan dairesinde ve en altta sirkülasyon pompaları konulması gerekir.

Bununa birlikte kazan dairesinden bina içine açılan kapılarda en az 10 cm yükseklikte bir eşik bulunması önerilir. Ayrıca kazan dairesinin doğal olarak aydınlatılması mümkün ise, aydınlatma açıklıklarının, binanın diğer pencerelerinin altına rastlamamasına dikkat edilmelidir. Yapay aydınlatma yapılıyorsa, göz kamaştırmayan fakat daireyi iyice aydınlatan bir sistem kurulmalıdır. Üstelik kazan dairesine ait ana şalter ve panolar giriş kapısı dolaylarına yerleştirilmeli ve sızdırmaz tip olmalıdır. Kazan dairelerinde yangın tüpü bulundurulmalıdır.

Teknik Detaylar

Kazan Dairesi Kurulumu işlemlerinde ısıtma merkezinin yerleşiminde, bacalara en yakın mesafeye kalorifer kazanları yerleşir. Yakıt depoları, yangına dayanıklı bölmelerle korunmuş bir hacme yerleştirilir. Yakıt deposu ile kazan dairesinin yangına 120 dakika dayanıklı bir bölme ile ayrılmış olması gerekir. Su depoları, hidrofor ve boyler de yakın mesafede ayrı bir grup gibi yerleştirilmelidir. Isı üreticileri betonarme zemin üzerine uygun biçimde döşenmiş ve en az 200 mm kalınlığında ateş tuğlasından kaideler üzerine oturtulmalıdır. Izgara derinliği 1500 mm.yi geçen katı yakıt kazanlarında kusursuz yanma ve kül cürufun dışarı alınabilmesi için kaide yüksekliği en az 400 mm olmalıdır. Beton kaide yüksekliği ayrıca brülör kazan monte edildiğinde, brülörün altı yerden en az 30 cm yukarıda olacak şekilde yapılmalıdır ki brülör fanı yerden toz emmesin.

Özellikle kazan dairesinin uygun bir yerine, akan veya sızan suların toplanması için en az 0,250 m³ hacminde betondan bir pis su çukuru yapılmalıdır. Fuel-oil akıntıları pis su çukuruna ve pis su
toplama borularına kesinlikle akıtılmamalıdır. Ayrıca Kazan dairesinin net yüksekliği (döşeme ile kiriş altı) dökme dilimli kazanlarda en az 2.10 m olmalıdır. Dağıtım kollektörleri kazan üzerinde ise, kazan dairesi net yüksekliği en az, kazan yüksekliği + 1.90 m olmalıdır. Dağıtım kollektörleri duvar boyunca monte edilmiş ise kazan dairesi net yüksekliği en az, kazan yüksekliği + 0.96 m
olmalıdır. Isıtma kapasitesi 100 kW ve üzerindeki katı yakıtlı kazanlarda verimlilik araştırılarak otomatik yakıt besleme sistemi kullanılır. Isıtma kapasitesinin 100 kW ve üzerinde olması halinde, ilk yatırım ve işletme maliyetleri ile birlikte enerji ekonomisi analizleri sonucunda daha ekonomik olduğu raporlanan, mekanik ve elektronik olarak birbirleri ile haberleşmeli çalışan, ihtiyaca göre kaskad kazan sistemleri kullanılabilir. Özellikle Kazan Dairesi Kurulumu için Kuzey Yıldızı Mühendislik firmamız ile bağlantıya geçebilirsiniz.